بر اساس قانون و شرع، قمار به هر نحوی جرم است و طبق قانون جمهوری اسلامی ایران با همه کسانی که به هر نحور در شکل گیری و ایجاد شرایط قمار دخیل هستند برخورد قضایی صورت می‌گیرد.
با سرعت تکنولوژی، قمار هم به سایت ها و فضاهای مجازی کشیده شده و گذشت زمانی که افرادی دور هم جمع می شدند برای این کار و رفتن پای میز قمار مجازی و یا وارد شدن به گود شرط بندی کار بسیار آسانی شده است و کافی است مبلغی اندک پرداخت کنید و فرم‌های شناسایی را پر کنید و به همراه مشخصات بانکی و شماره کارت ملی خود برای سایت مورد نظر ارسال کنید و پس از تایید هویت وارد بازی می‌شوید.
از آنجا که قوانین کشور اجازه فعالیت این سایت‌های شرط بندی را نمی‌دهد دامنه بیشتر این سایت‌ها از کشورهای همسایه مثل ترکیه و ارمنستان اداره می‌شوند.
سایت‌های شرط بندی ۲۴ساعته و شبانه‌روز آنلاین هستند و به اصطلاح از کاربران خود پشتیبانی می‌کنند. نشانی اینترنتی این سایت‌های 24 ساعته ساخته می‌شوند و در بسیاری از موارد به فاصله چند روز قبل از مسدود شدن در شبکه اینترنت ایران از دسترس خارج می‌شوند و دوباره با دامنه جدیدی متولد می‌شوند. هرچند که این سایت‌ها با عنوان «سایت‌های شرط‌بندی» شناخته می‌شوند اما فعالیت آنها تنها محدود به شرط‌بندی مسابقات ورزشی و یا رویدادهای دیگر نیست. «قمار مجازی» هم یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت این سایت‌هاست و در واقع باید گفت یک کازینوی اینترنتی فراهم شده است.
هنگام برگزاری مسابقات مهم ورزشی مثل جام‌جهانی فوتبال یا جام قهرمانی باشگاه‌های اروپا و یا رویدادهای ورزشی که علاقه‌مندان بیشتری دارد، تعداد کاربران این سایت‌ها به شکل قابل توجهی بالا می‌رود و در واقع گروه بیشتری خود را در معرض ریسک شرط‌بندی قرار می‌دهند و اما تعطیلی مسابقات ورزشی الزاما به معنای کساد شدن بازار شرط‌بندی نیست و گویی برای شیفتگان شرط بندی هر موضوعی می‌تواند بهانه باشد.
اما برخی مدیران سایت های شرط بندی از برخی افراد در داخل ایران شماره حساب یا کارت اجاره می‌کنند تا مبادلات مالی خود با کاربران را از آن طریق انجام دهند و در فرصت زمان بسیار کوتاهی پول‌های پرداختی کاربران را از این حساب‌های اجاره‌ای به حساب‌هایی امن منتقل کنند و افرادی که شماره حساب‌شان را اجاره می‌دهند درصدی از گردش مالی حساب را به عنوان اجاره دریافت می‌کنند.
گردانندگان سایت‌های شرط بندی با استفاده از تبلیغ در کانال‌ها و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی و یا مراجعه به دیگران و تقاضای اجاره کارت بانکی آنها برای اعمال مجرمانه خود نه تنها تلاش می‌کنند از دست قانون بگریزند بلکه اعمال مجرمانه خود را به گردن دیگران نیز می‌اندازند.
گردانندگان سایت‌های قمار و شرط بندی با مراجعه به برخی از اشخاص کم اطلاع از قوانین و مقررات و با جلب رضایت آنان از طریق پرداخت وجوهی ناچیز کارت بانکی آنها را در اختیار گرفته و یا با استفاده از مدارک آنان اقدام به افتتاح حساب کرده و با در اختیار گرفتن کارت بانکی مربوطه تمامی مراودات پولی خود را بابت معاملات نامشروع و غیرقانونی مثل قمار و شرط بندی را به حساب و اسم افتتاح کنندگان حساب انجام می‌دهند.
البته سازوکار مالی سایت‌های شرط بندی به سادگی عضویت در آنها نیست وهرچند کاربران باید مشخصات حقیقی خود را به همراه اطلاعات بانکی‌شان به سایت مربوطه اعلام کنند اما باید به شماره حسابی پول واریز کنند که قطعا اگر شناسایی شوند برخورد قانونی و قضایی با آنها صورت خواهد گرفت.
برخی گزارش‌ها از حجم گردش مالی بسیار بالا در سایت‌های شرط بندی حکایت دارد و از سوی دیگر بسیاری از مبادلات مالی در این سایت‌ها از طریق ارز دیجیتال انجام می‌شود.
طبق آمار منتشر شده، پنج هزار و 827 مورد قمارخانه در فضای مجازی مسدود شده است.
هزار و 63 حساب اجاره ای، 816 حساب مرتبط با رمزارز، 11 هزار و 860 حساب مرتبط با خرید و فروش ارز، 103 مورد حساب جرم، 539 حساب زیر 18 سال شناسایی شده است.
در مجمع طی شش ماه گذشته 20 هزار و 208 حساب مسدود شده و گردش مالی در این حوزه 124 هزار میلیارد تومان بوده است.
جرم راه اندازی سایت شرط بندی
جرم سایت شرط بندی در شرع اسلام به دلیل ضرری که بر اساس احتمال به فرد بازنده در قمار وارد می‌شود حرام است و طبق قانون کشورمان که بر اساس شرع هست، این اقدام غیرقانونی نیز می‌باشد زیرا اموال افراد باید محترم شمرده شود از طرف دیگر کسی هم که با قمار و شرط بندی برنده دریافت وجهی می شود هم به دلیل اینکه برای به دست آوردن آن پول زحمتی نکشیده است محق دریافت آن نیست.
اما قانون درباره شرط بندی و جرم سایت شرط بندی چه می‌گوید.
طبق ماده 654 قانون مدنی و ماده 705 قانون مجازات اسلامی شرط بندی و قمار ممنوع است؛ ماده 654 قانون مدنی در این باره مقرر داشته است که: قمار و گروبندی باطل و دعاوی راجعه به آن مسموع نخواهد بود. همین حکم در مورد کلیه تعهداتی که از معاملات نامشروع تولید شده باشد جاری است” علاوه بر این ماده 705 قانون مجازات اسلامی بیان کرده است که قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع و مرتکبین آن به یک تا شش ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم می‌شوند و در صورت تجاهر‌به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌گردند.
از آنجا که امروزه فضای مجازی بخشی عظیمی از زندگی حقیقی افراد را تشکیل می دهد نمی توان شرط بندی مجازی و قمار آنلاین را جرم نداست و جز جرایم و دعاوی کیفری هم محسوب می شود و از این رو با استناد به مواد گفته شده شرط بندی و قمار چه در دنیای مجازی و چه در دنیای حقیقی رخ بدهد جرم است اگرچه قانون گذار تا کنون قانونی درباره شرط بندی های مجازی به طور ویژه وضع نکرده است با این وجود برای شناسایی جرایم شرط بندی می توان به ماده 707 قانون مجازات اسلامی استناد نمود که بیان می دارد: هر کسی آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.
این ماده به جرم ساختن آلات قماره اشاره کرده است که می توان با تفسیر آن سایت شرط بندی را نیز جز اسباب قمار دانست و تا حدی استدلال نمود که داشتن سایت شرط بندی نیز جرم است.
البته در این زمینه بخش نامه ای جهت ایجاد وحدت رویه در برخورد با سایت های شرط بندی و قمار تدوین شده است که بر اساس بند 2 آن «طراحی و راه‌اندازی سایت قمار همچون دایر کردن مکان برای قماربازی محسوب شده و مشمول ماده ۷۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) است».
ماده 708 قانون مجازات اسلامی بیان کرده است که «هر کسی قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت نماید به شش ماه تا دو سال حبس و یا از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود»
در واقع بند 2 بخش نامه فوق الذکر قصد دارد بگوید سایت های قمار و شرط بندی نیز مانند مکانی برای قمار هستند و مشمول مجازات ماده 708 خواهند بود.
معاونت در جرم ساختن سایت شرط بندی
بند 4 بخش نامه ایجاد وحدت رویه در برخورد با سایت های شرط بندی و قمار درباره معاونت در جرم سایت شرط بندی صحبت کرده است و بیان داشته است که » هر کسی کارت بانکی خود را به هر نحو برای وصول هزینه شرکت در قمار و شرط‌بندی نتیجه مسابقات در اختیاری دیگری قرار بدهد و همچنین هر شخصی که در طراحی سایت یا اجاره فضای میزبانی همکاری داشته باشد عمل وی به علت تسهیل وقوع جرم مصداق معاونت در جرم محسوب خواهد شد.»
بنابراین سه مورد زیر مصداق معاونت در جرم سایت شرط بندی شناخته شده است:
- در اختیار قرار دادن کارت بانکی به دیگری برای شرکت در قمار و شرط بندی و پرداخت هزینه های آن
- همکاری در طراحی سایت
- همکاری در اجاره فضای میزبانی
مجازات کاربران سایت های شرط بندی
در شرط بندی اینکه موضوع بازی در سایت شرط بندی یا تبلیغات در سایت شرط بندی است یا هر موضوع دیگر تفاوتی ندارد. اغلب دیده ایم که سایت هایی وجود دارد که فضایی را برای افراد فراهم می کنند تا مثلا بر سر یک بازی مثلا فوتبال شرط بندی کنند کاربران این سایت ها هم مشمول عنوان جرم شرط بندی می شوند و قابل مجازاتند.
در راستا آراء وحدت رویه در برخورد با سایت های شرط بندی و قمار مقرر داشته است که « شرط بندی بر روی نتایج مسابقات حرام است لذا هر چند مشمول عنوان قمار دانسته نشود مصداق بارز تحصیل مال از طریق نامشروع و مشمول ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری است».
گزارش از: سید مصطفی میرزاباقری برزی
https://www.mellatema.com/Fa/News/20992