http://www.farhangnews.ir/content/74609
ایران به زودی باید با مشکل بزرگی دست و پنجه نرم کند، مشکلی که می تواند روی کشاورزی و تولید مواد غذایی نیز تاثیرگذار باشد. بله، صحبت از بی آبی و خشکسالی است.
هشدارهای چند سال اخیر در مورد کم آبی آنقدر جدی شده که مسئولان تامین آب تهران از تابستان سال گذشته اعلام کردند که اگر مردم 20 درصد در مصرف آب صرفه جویی نکنند، با قطعی و جیره بندی آب در پایتخت مواجه خواهیم شد.
البته آمارها و شواهد نشان می دهد که این فقط مشکل پایتخت نیست و شهرهای بزرگ از جمله اصفهان، مشهد، اهواز و... هم با مشکل تامین منابع آب مواجه شده اند و به نظر می رسد کشورمان وارد دوره ای از خشکسالی شده که تنها راه برای مقابله با این شرایط، صرفه جویی در مصرف آب است.
چندی پیش سازمان فضایی آمریکا (ناسا) هشدار داده بود که نواری از خاورمیانه و به ویژه منطقه ایران وارد دوره خشکسالی ۳۰ ساله شدیدی شده است. این اطلاعات زمانی به دست ایرانیان می‌رسد که در فلات مرکزی ایران همواره تجربه‌های کم‌آبی وجود داشته و مردمان این دیار به خوبی با مدیریت کم‌آبی آشنا هستند و سال‌ها پیش از این با حفر قنات یکی از سازه‌های آبی اعجاز برانگیز ایرانیان و آبیاری کوزه‌ای که شکلی از آبیاری تراوشی است نه تنها آب شرب بلکه آب برای کشاورزی خود را تامین کرده و شیوه‌های بهره‌برداری بهینه از منابع آبی کم را مدیریت کرده‌اند.
کم آبی و خشکسالی، موضوعات جدیدی در کشورمان نیستند ،تقریبا همه ساله ماه های گرم سال که از راه می رسند، مسئولان نسبت به کمبود آب مصرفی کشور و بحران خشکسالی هشدار می دهند، اما ظاهرا امسال بحث کم آبی جدی تر است و به ادعای مسئولان وزارت نیرو، از ابتدای سال آبی تا امروز میزان بارش کشور از متوسط دراز مدت هفت درصد و از متوسط بارش‌های سال گذشته چهار درصد کمتر است که این امر تشریک مساعی مسئولان و مردم را به صورت توامان طلب می کند.
حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور از مهر 92 تاکنون در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته، 10 درصد و حجم آب خروجی از سدهای کشور ۹ درصد کاهش یافته است. حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون 19 میلیارد و 750 میلیون مترمکعب به ثبت رسیده که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته، معادل 10 درصد کاهش نشان می‌دهد.
همچنین حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور در زمان مشابه سال گذشته، حدود 21 میلیارد و 870 میلیون متر مکعب بوده است.براساس این گزارش، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور نیز از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 92) تاکنون، با 0.1 درصد افزایش به 25 میلیارد و 910 میلیون مترمکعب رسیده است.این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته 25 میلیارد و 900 میلیون مترمکعب گزارش شده بود.همه این آمار و ارقام یک واقعیت تلخ، تکان‌دهنده و هشدار‌آمیز را نشان می دهد.
اگرچه مسئولان وزارت نیرو می‌کوشند تا تقاضا برای مصرف آب را کاهش دهند و امیدوارند با 10درصد کاهش مصرف، تابستان امسال را بی‌دردسر پشت سر بگذارند، اما اخبار هشدار دهنده مقامات بخش آب کشور نشان می‌دهد اعمال محدودیت در تامین آب در صورت تشدید بحران کم‌آبی و حتی جیره‌بندی موقت آب دور از انتظار نخواهد بود.
اگرچه رجال سیاسی کشور بارها بر ضرورت اصلاح الگوی مصرف آب تأکید کرده‌اند، اما میزان بالای هدر رفت آب در کشور واقعیتی غیر قابل انکار است و متاسفانه فرهنگ مصرفی در کشورمان در همه بخش های انرژی وجود دارد. از طرفی بخش کشاورزی ایران به‌عنوان یکی از بخش‌های پیشتاز در هدر دادن آب، به واسطه کشت سنتی، همواره یکی از بزرگ ترین چالش ها به حساب می آید. اگرچه حل بحران کم آبی در کشور نیازمند برنامه های ساختاری مانند تکمیل سامانه‌های آبرسانی به کلانشهرها و مدیریت تقاضا ومصرف است، اما نباید از این نکته غافل شد که هر یک از ما در سطح خرد می توانیم با مصرف منطقی به عبور از این بحران کمک کنیم.
میزان مصرف آب با شرایط کم آبی کشور همخوانی ندارد و سرانه مصرف در ایران بالاست. در بسیاری اوقات لوله های آب می ترکد و مدت زیادی آب هدر می رود. شیرها چکه می کند و بسیاری از شهروندان به آن اهمیتی نمی دهند.همچنین کارشناسان می گویند که شبکه های آبرسانی نشتی دارد و لوله ها پوسیده است.
در کنار این فرهنگ بد مصرف، با وجود کارهای زیادی که انجام شده، آب رودهای زیادی هرز می رود چون که سدی بر روی آنها ساخته نشده است. با این وصف تا سال ۲۰۲۵ کارهای زیادی برای انجام دادن داریم.
کمبود آب، کاهش جمعیت ، بالا رفتن سطح زندگی و بهداشت و افزایش بیشتر مصرف آب و کمبود مواد غذایی در دهه های آینده بحرانی را پیش روی ایران قرار می دهد . البته مهار چنین بحرانی به کاری که ما در این سال ها انجام می دهیم بستگی دارد.