سال 1398 علیرغم اینکه سال خوبی برای ایرانی‌ها نبود و با سیل‌های وحشتناکی آغاز شد و با کرونا به پایان رسید اما یکی از پربارترین سال‌ها برای اهالی بورس بود به طوری که شاخص کل حدودا سه برابر شد و سودهای به یادماندنی هم عاید سهامداران بورس تهران کرد.
بر این اساس رشد شاخص بورس که در فروردین ماه 1398 از کانال 178 هزار واحدی آغاز شد پس از غلبه بر چهار ابر کانال بیش از 180 درصد بازدهی را به نام خود ثبت کرد
اما آیا وضعیت در سال آینده هم به همین منوال خواهد ماند؟
برای بررسی این موضوع بررسی چند فاکتور اساسی موردنیاز است.
1- انتخابات آمریکا در آبان ماه سال 1399: بی‌‌شک یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر بازارهای جهانی به خصوص برای بورس ایران نتیجه انتخابات آتی آمریکا خواهد بود. بطوریکه اگر دموکرات ها برنده انتخابات باشند احتمالا شاهد بازگشت آمریکا به برجام، گشایش در اوضاع تحریم‌ها و صادرات، افزایش فروش نفت، کاهش تنش بین ایران و آمریکا و... خواهیم بود که از این منظر باعث بهبود چشم انداز اقتصادی ایران خواهد شد. در سمت مقابل اگر ترامپ مجددا انتخاب شود احتمالا برای مدتی بازار ارز و طلا رونق خواهد گرفت و می دانیم اثرات تورمی این موضوع نیز با تاخیر زمانی به بورس تهران خواهد رسید و در نهایت شاهد افزایش قیمت سهام خواهیم بود. البته به شرطی که ثبات نسبی اوضاع سیاسی تغییر چشمگیری نداشته باشد!
2- بازارهای جهانی: بورس تهران به عنوان یک بورس کالامحور تاثیر شدیدی از اوضاع اقتصادی بازارهای جهانی می‌پذیرد، اما اوضاع فعلی بازارهای جهانی به علت افت قیمت نفت و شیوع کرونا چندان مساعد نیست و احتمال رکود اقتصادی جهانی بسیار پر رنگ تر از قبل مطرح است. البته عمده بانک های مرکزی جهانی با کاهش نرخ بهره سیاست‌های انبساطی در پیش گرفتنه اند که توانسته تا حدی اثرگذار باشد اما برای قضاوت زود است و باید صبر کرد. اگر رکود اتفاق نیافتد و قیمت کالای های اساسی مجدد رشد کند آنگاه برای شرکت‌های ایرانی صادرات محور که مواد اولیه را صادر می کنند، اتفاق خوبی خواهد بود و باعث رشدشان خواهد شد.
3- قیمت دلار: اکثر تحلیلگران معتقدند بازار ارز در سال آینده افزایشی خواهد بود البته سیاستگزار اصلی در این زمینه خود دولت هست، در واقع در ایران دولت هم بزرگترین عرضه کننده و هم بزرگ ترین مصرف کننده دلار هست و بنابراین تعیین نرخ واقعی دلار بیشتر از آنکه ناشی از بازار آزاد و عرضه و تقاضا باشد، ناشی از سیاست های کلان دولت و بانک مرکزی هست. تحلیلی که اینجا بیشتر طرفدار دارد آن است که چون دولت بودجه جدیدش را سعی کرده بر مبنای درامدهای غیر نفتی ببندد، به احتمال قریب به یقین با کسری بودجه مواجه خواهد شد و برای پوشش این کسری بودجه احتمالا ناچار به افزایش قیمت دلار می شود تا بدین صورت بدهی های ریالی اش را پرداخت کند. افزایش قیمت دلار به طور غیر مستقیم باعث افزایش شاخص بورس می شود. بنابراین از این منظر هم این عامل به نفع بورس تهران تمام خواهد شد. لازم بذکر است با رشد دلار در آخرین روزهای سال 1398 بازدهی سالانه آن به حدود 22 درصد رسید.
4- وضعیت بازارهای موازی در ایران: خوب بهتر است در این مورد بازارهای موازی را یک به یک بررسی کنیم:
بانک: پیشبینی تورم سال آینده همچنان بالا است خصوصا که شیوع کرونا هم به این مساله دامن زده و همین اکنون هم شاهد گرانی در اقلام مختلف هستیم. بنابراین همچنان سرمایه گذاری در بانک با سودهای دستوری جذابیت ندارد و پول چندانی جذب این حوزه نخواهد شد. وضعیت به گونه ای شده که حتی ساده ترین و کم سواد ترین مردم هم دیگر علاقه ای به گذاشتن پول در بانک ها نشان نمی دهند. خیل عظیم مردمی که برای گرفتن کد بورسی امسال مراجعه کردند نشان دهنده همین مسئله است.
طلا و ارز: همانطور که قبلا هم اشاره کردیم احتمالا شاهد افزایش قیمت در این دو حوزه خواهیم بود اما همچنان برخوردهای قهری دولت و ریسک بالای نوسانات در این حوزه ها باعث می شود برای عامه مردم جذابیت وجود نداشته باشد و شاهد افزایش قیمت با شیب ملایمی باشیم. البته انتخاب ترامپ بعنوان رئیس جمهوری بعدی آمریکا می تواند به این وضعیت سرعت بدهد! لازم به ذکر است بازدهی سکه در سال 98 حدود 32 درصد رسید که تفاوت بازدهی آن را با دلار می توان به رشد طلای جهانی نسبت داد.
مسکن: مسکن به دلیل نیاز به نقدینگی بالا همیشه جذابیت کمتری نسبت به سایر بازارها داشته اما با توجه به رشد سنگینی که طی سال 97 تجربه کرد احتمال زیاد شاهد رکود و یا حتی افت اندکی در قیمت خصوصا در مورد متراژ بالاها هستیم بنابراین این بازارهم فعلا نمی تواند نقدینگی و توجه بالایی را به خود جذب کند.
خودرو: در بین بازارهایی که تاکنون بررسی کردیم خودرو مستعدترین ترین بازار است چرا که طبق پیشبینی ها همچنان عرضه جوابگوی حجم تقاضا نخواهد بود و تعطیلی خط تولید شرکت های خودروسازی به علت شیوع کرونا هم می تواند منجر به رشد قیمت ها شود. این وضعیت در کنار افزایش قیمت دلار احتمالا باعث رشد مضاعف قیمت ها در این بازار خواهد بود. اما از حیث نقدشوندگی به احتمال زیاد شاهد رکود تورمی و افت شدید حجم معاملات در این بازار نیز هستیم بنابراین بعید هست که طیف وسیعی از جامعه بخواهند سرمایه هایشان را تبدیل به چند عدد خودرو کنند و از بالا رفتن قیمت خودرو سود بگیرند !
با توجه به جمیع عوامل فوق، اگر اتفاق غیر منتظره ای رخ ندهد، آرایش همه عوامل تاثیرگذار به گونه ای است که به نفع بورس تمام شود و ما همچنان باید شاهد رشد شاخص در سال 1399 باشیم، البته نباید فراموش کنیم که این جمله به این معنی نیست که شما چشم بسته و بدون شناخت دست به خرید سهام بزنید بلکه خرید سهام ارزشمند باید جزو اولویت های شما باشد چرا که حتی اگر همه چیز طبق پیشبینی پیش نرفت و شاخص بجای صعودی وضعیت ساید وی به خود گرفت، بازهم سهام های ارزشمند می توانند به مسیر صعودی خود ادامه دهند.
در مورد این قضیه بعدا بیشتر صحبت خواهیم کرد، فعلا شما برای ما بنویسید، به نظرتان کدام سهام ها یا صنعت ها در 6 ماه آینده پتانسیل بیشتری برای صعود خواهند داشت؟