این هفته تهران کانون رفتوآمدهای دیپلماتیک در سطح بالاست. اول هفته مدیرکل آژانس بینالمللی به تهران آمد و سپس رئیس روس اتم روانه ایران شد و امروز هم قرار است «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان برای شرکت در اجلاس سه جانبه وارد تهران شوند.
نشست سه جانبه تهران، دومین نشست سه جانبه ای است که سه رییس جمهور را در کنار هم قرار می دهد تا هرکدام از طرفها ضمن تاکید بر موضوعات مشترک، اهداف ویژه خود را دنبال کنند. در اولین نشست سه جانبه توافق شد که هماهنگی در خصوص مسائل منطقهای و بینالمللی و تلاش برای تقویت همکاری اقتصادی و بازرگانی بین این کشورها ادامه یابد. مذاکرات در حوزههای بازرگانی، حمل و نقل، انرژی و تحولات منطقه در دستور کار روسای جمهور سه کشور قرار دارد.
اولین نشست روسای جمهور سه کشور در مرداد ۱۳۹۵ در باکو برگزار شد. در سال ۱۳۹۴ در جریان علیاف به تهران، روسای جمهور ایران و آذربایجان به این تصمیم رسیدند که باحضور رییس جمهور روسیه نشست مشترکی را با محوریت ترانزیت برگزار کنند.
رئیس جمهور یکی از کشورهای نزدیک به آمریکا، یعنی آذربایجان به تهران سفر خواهد کرد که این امر نشان میدهد سیاست ایران هراسی ترامپ توسط متحدین آمریکا در حال نادیده گرفته شدن است. آذربایجان یکی از متحدین آمریکا است و حضور الهام علیاف در این نشست دارای معنی زیادی است و در واقع نشان میدهد که حتی متحدین آمریکا تحت فشارهای واشنگتن، سیاست دوری از ایران را انتخاب نکردهاند.
سفر پوتین به تهران را هم باید یکی از مهمترین تحولات منطقه دانست. روسیه به دلیل فشارهای غرب به سمت تقویت روابط خود با کشورهای دیگر روی آورده و ضمن پیش بینی مشکلات آتی واشنگتن و همچنین شکستهای مکرر آن در عراق و سوریه و پایان عمر داعش، تلاش میکند در معادلات آینده جهانی که با ظهور قدرتهای جدید همراه خواهد بود جای خود را باز کند. مسکو تلاش می کند تا عملا با همگی بازیگران برجسته منطقه تعامل داشته باشد. این سومین سفر رسمی ولادیمیر پوتین به ایران است، وی در مدت ۱۷ سال تصدی ریاست کاخ کرملین حدود ۴۰۰ سفر خارجی انجام داده که تاکنون دو مورد آن به مقصد ایران بوده است.
هرچند که اکثر رسانه ها در پوشش خبر این اجلاس سه جانبه تاکید کردند که سفر پوتین و علی اف به تهران به منظور دیدارهای سه جانبه اقتصادی صورت می گیرد، ولی باید گفت به طور حتم موضوعات اقتصادی فقط مسئله مورد بحث در این نشست سه جانبه نیست و حتما روسای جمهور سه کشور در موضوعات مهم دیگری مانند مشکلات منطقه به صورت سه جانبه یا دو به دو گفتوگو خواهند کرد. موضوعاتی مانند چگونگی مبارزه با افراطیگری و تروریسم و خاموش کردن آتش درگیریها با کمترین هزینه. به نظر می رسد مسئله سوریه پس از داعش، مهمترین موضوع گفتگوی حسن روحانی و ولادیمیر پوتین باشد.
مصطفی میرزاباقری برزی